In de grote kale ruimte waar blanke houten wanden in de hoeken zijn opgesteld hoort de toeschouwer een bekende melodie. Vanuit de hoek naast de ingang worden de klanken van Happy Birthday ingezongen. Niet de gebruikelijke Engels talige tekst, maar Chinese woorden vullen de ruimte.
Halverwege het nummer komen er uit de achterste twee hoeken van de ruimte andere klanken; Het Koreaanse popliedje Morning Dew en het Noorse kinderliedje Children of the Rainbow waardoor er een waar Canon ontstaat in het atelier van Young Eun Kim.
Het atelier van de Koreaanse resident Young Eun Kim is onderdeel van de RijksakademieOPEN 2015. De nummers die worden uitgevoerd door zangkoren zijn liedjes die door protestbewegingen zijn geadopteerd voor revolutionaire doeleinden. Zo werd het Koreaanse popliedje Morning Dew gebruikt als strijdlied van de democratiseringsbeweging uit de jaren zeventig. Alle liederen zijn uitgevoerd door zangers die niet weten wat de tekst betekent. Wat overblijft is de macht van collectieve stemmen.
Dit werk representeert de kracht van de Rijksakademie. Een Europese kunstenaar, die is opgegroeid in een democratisch land, die zijn hele leven de dingen heeft mogen zeggen en doen die hij of zij wilde, had hoogstwaarschijnlijk dit werk niet kunnen maken. Young Eun Kim had dit werk niet kunnen maken als zij in Korea was blijven werken. De Rijksakademie residents kunnen/en willen hun eigen achtergrond en nationaliteit niet ontwijken en gebruiken oude beeldtalen uit hun land van herkomst opnieuw door oude zienswijzen en betekenissen een nieuwe invulling te geven en een andere zeggingskracht. Met vijftig residents van over de hele wereld heb je zoals kunst criticus Edo Dijksterhuis benoemt in de catalogus; ‘een echte gemeenschap met een kleur aan stemmen en posities. We halen verschillende werelden binnen de muren, qua nationaliteit, politieke overtuiging, sociale herkomst en esthetiek. De internationale mix aan residents leidt tot dialoog en kruisbestuivingen, tot constructieve botsingen ‘
Aankomend weekend opent de academie haar deuren en kunnen bezoekers het werk aanschouwen. De kunstenaars openen hun atelier waarin onderzoek, werk en experiment zichtbaar zijn. Een wandeling langs 50 ruimtes waarbij iedere deur weer een andere sfeer opgetrokken wordt. Er is opvallend veel verscheidenheid in werk en thematiek.
In het atelier van Juliaan Andeweg zijn onder andere doeken, sculpturen, een IPad oplader en autolak vlekken verspreid over de ruimte. Andeweg ziet schilderen als een romantisch, hedendaagse vorm van alchemie. Het lijkt alsof de kunstenaar net even is weggelopen tijdens zijn dagelijkse experimenten in zijn eigen laboratorium.
Koen Doodeman gebruikt voor zijn werk zeer ambachtelijke technieken. Zowel geweven doeken als zeefdrukwerken hangen verspreid in zijn atelier. Hij bevraagd het verschil tussen het beeld dat voortkomt uit het trage, traditionele weven en de snel en seriematig gemaakte zeefdrukken.
In het atelier van Marije Gertenbach zijn de muren een belangrijk onderdeel van haar installatie. Ze zijn voorzien van blauwe, gele en rode tinten. Er is mineraalverf en tempera gebruikt waardoor het steen doet denken aan fresco’s. Gertenbach liet zich ook inspireren door de fresco’s. Namelijk die uit de eerste privé- badkamer ter wereld: de badkamer van de paus uit de 16e eeuw. De fresco’s van de paus instrueren hoe een badkamer te gebruiken en tonen hoe de samenleving toen dacht over de relatie tussen lichaam en geest’’.
De film van Margaret Haines gaat over de mythologische Cassandra, die de toekomst kan voorspellen maar door niemand wordt geloofd en door Los Angeles zwerft. De film laat het rauwe Amerika zien met kille straten en nachtsupermarkten waar de lichten flikkeren. Haar atelier is naast een groot scherm gevuld objecten van neon tinten die referen aan onder andere de fel roze jurk van Cassandra en de blauwe auto waar ze in rijdt.
Matthijs Munnik heeft zijn installatie gebaseerd op de geschiedenis van het kleurenorgel. Dit instrument werd in de late 19de eeuw ontwikkeld vanuit de droom visuele muziek te maken. In de ruimte helemaal op de bovenste verdieping brengt hij een gehypnotiseerde wereld teweeg met op de muren prachtige regenboogkleuren en niet aardse vormen.
Lisa Reitmeier gebruikt twee ruimtes en een gang voor haar installatie. Witte tegels zijn verspreid op de grond en daarop liggen allerlei objecten. Van een gedroogde bananenschil tot klosjes garen. Met haar werk vraagt ze zich af in hoeverre de menselijke geest wordt bepaald door ervaring van geweld en rituelen.
Op de film van belit sağ is een witte Samsung te zien. Daarop laat een vrouw uit een conflictgebied foto’s zien van gevonden kogels, een kamer waar twintig kinderen tegelijkertijd slapen en een muur waar de gaten van een schietpartij nog inzitten. Sağ laat met haar werk zien dat nieuwsberichten uit conflictgebieden doorgaans sensationeel materiaal verspreiden. Het dagelijkse leven in deze gebieden gaat echter gewoon door, maar wordt overschaduwd door beelden die geweld en de gevolgen daarvan verheerlijken.
Caterina Silva laat op haar schilderijen sporen van gemaakte handelingen achter. Niet alleen de gebruikelijke handeling van het strijken van verf op een doek, maar ook door de doeken met meerdere lagen olieverf te laten krimpen waardoor de verf breekt, ze beplakt ze met verfresten uit vorige schilderijen, stempelt met vochtige doeken of steekt ze gedeeltelijk in brand.
De RijksakademieOPEN is dit weekend te bezoeken op 29 en 30 november. Klik hier voor de website